„Czy on w ogóle bierze pod uwagę młodą gospodarkę?”: Zieloni krytykują politykę Merza wobec startupów

Pojawiły się ambitne pomysły i obietnice: „Strefy ochrony startupów” i „punkty kompleksowej obsługi” były częścią programu wyborczego CDU/CSU . Oba miały na celu ułatwienie, przyspieszenie i ograniczenie biurokracji zakładania firm w Niemczech. Wspomniano również o „agendzie high-tech” i ulgach podatkowych dla inwestorów.

Inicjatywa „Start-up w 24 godziny” również znalazła się w umowie koalicyjnej między CDU/CSU a SPD , wraz z promocją kluczowych innowacji i ogromnymi inwestycjami w sztuczną inteligencję, robotykę i technologie kwantowe. Rząd powinien stać się częstszym klientem startupów, stwierdza, i zamierza udzielać startupom więcej zamówień publicznych.

Podczas krótkiej zimowej kampanii wyborczej kanclerz Friedrich Merz wielokrotnie i otwarcie zabiegał o przychylność i głosy młodych przedsiębiorców w kraju. Jako gość programu „Election Arena”, specjalnego odcinka podcastu „Szybcy i wściekli” Vereny Pausder i Lei Sophie Cramer, Merz obiecał być jak Macron – przynajmniej trochę. „Przyjrzę się uważnie temu, co zrobił Macron” – powiedział ówczesny kandydat na kanclerza w podcaście. „Zrobię to samo w Niemczech, w taki czy inny sposób, aby niemieckie startupy miały duże szanse”.

Merz sprawuje urząd od 65 dni. Przez 65 dni mógł „uczynić startupy priorytetem” (życzenie, które przewodnicząca Stowarzyszenia Startupów, Verena Pausder, wyraziła nowemu kanclerzowi). W rzeczywistości jednak wygląda na to, że temat polityki wobec startupów został przez nowy rząd zepchnięty na dalszy plan, jakby wymknął się spod kontroli. Przynajmniej tak krytycznie oceniają członkowie opozycji.

Na przykład Katharina Beck, posłanka Bundestagu z grupy parlamentarnej B90/Zieloni, która ponownie będzie odpowiedzialna za politykę wobec startupów w nowej kadencji. Jej zdaniem nowy rząd federalny nie traktuje kwestii startupów z należytym priorytetem i jasnością. Stwarza to wrażenie, że polityka wobec startupów po prostu nie wydaje się być dla rządu szczególnie istotna.

„Wspieranie startupów w umowie koalicyjnej ma swoje dobre strony. Kilka tygodni temu słyszałem też pełne pasji przemówienie ministra gospodarki Reichego podczas ceremonii wręczenia nagród Startup Awards – ale jednocześnie po prostu nie widzę tu jeszcze żadnych działań” – powiedział poseł Bundestagu w wywiadzie dla Gründerszene. „A zwłaszcza gdy polityka gospodarcza jest tak priorytetowa, jak robi to Friedrich Merz, muszę zadać sobie pytanie: czy on w ogóle bierze pod uwagę młodą gospodarkę?”

Beck uważa, że ​​wciąż nierozstrzygnięta kwestia odpowiedzialności jest szczególnie problematyczna: kto właściwie się tym zajmuje? Dwa lub trzy ministerstwa mogłyby służyć jako baza dla startupów: Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii (BMWE) kierowane przez Katherinę Reiche lub nowo utworzone Federalne Ministerstwo Cyfryzacji i Modernizacji Państwa (BMDS) pod kierownictwem Karstena Wildbergera. Jest też Federalne Ministerstwo Badań Naukowych, Technologii i Przestrzeni Kosmicznej (BMFTR) kierowane przez Dorothee Bär (CSU), która sama była kiedyś pełnomocnikiem rządu federalnego ds. cyfryzacji.

Żadne z tych ministerstw nie stwierdziło jeszcze jasno: „Zajmujemy się startupami”. Gdyby to zależało od Kathariny Beck z Partii Zielonych, wiedziałaby, gdzie postawić ten problem: „To dla mnie jasne: startupy są istotną częścią niemieckiego krajobrazu gospodarczego. Dlatego myślę, że logiczne byłoby powierzenie za nie odpowiedzialności Ministerstwu Gospodarki. Albo, patrząc na sprawę jeszcze szerzej, Kancelarii Federalnej”.

Zarówno Ministerstwo Gospodarki, jak i Ministerstwo Cyfryzacji, w odpowiedzi na kontakt z Gründerszene, odpowiedziały: „Pracujemy nad tym. Ale nie jesteśmy jeszcze gotowi, aby zdecydować, kto przejmie za co”. Rzecznik BMWE napisał: „Szczegóły zostaną uzgodnione w porozumieniach administracyjnych z ministerstwami wymienionymi w dekrecie – w tym z BMWE – do 1 sierpnia 2025 r.”

Niejasna jurysdykcja utrudnia nowemu rządowi prace nad nową strategią dla startupów , mówi Katharina Beck. „Nie jest dla mnie jasne, kto i kiedy zrobi coś dobrego”.

W związku z tym zwróciła się z pisemnym pytaniem do rządu federalnego, chcąc dowiedzieć się, kiedy i na czym skupi się nowa strategia dla startupów. Odpowiedź Ministerstwa Gospodarki była, jak to ujęła polityczka, „wymijająca”: ogłosili już, że pracują nad Strategią dla Startupów nr 2. Jednak jej treść i zakres zostaną ogłoszone później.

Na pytanie, czy i kiedy nowa strategia zostanie wdrożona, rzecznik odpowiedział: Tak. Federalny Minister Gospodarki Reiche ogłosił Strategię Startupów 2. Jest ona jednak obecnie w trakcie realizacji.

I choć nie jest jasne, kto obecnie działa, stało się jasne, kto już nie działa: pod koniec czerwca nowa federalna minister gospodarki, Katherina Reiche, zlikwidowała stanowisko federalnego komisarza ds. startupów w swoim resorcie. Likwidacja ta zbiega się z likwidacją 25 stanowisk komisarzy, ogłoszoną przez koalicję na początku jej kadencji.

Przez siedem lat stanowisko Komisarza ds. Startupów i Gospodarki Cyfrowej stanowiło łącznik między Ministerstwem Gospodarki a środowiskiem startupów. W 2018 roku Peter Altmaier, jako Minister Gospodarki, mianował Thomasa Jarzombka (CDU) pierwszym niemieckim Komisarzem ds. Startupów, a następnie Robert Habeck mianował Annę Christmann (Zieloni) na Komisarza ds. Startupów.

Beck uważa tę rolę za ważną, zwłaszcza że polityka startupów obejmuje szeroki zakres obszarów. Często dotyczą one różnorodnych tematów, od finansowania, przez edukację, po cyfryzację. Kluczowe stanowisko, gdzie wszystkie te aspekty się łączą, po prostu wydawało się sensowne.

Jej parlamentarny kolega Julian Joswig, przewodniczący grupy Zielonych w Komisji Spraw Europejskich i członek Komisji Gospodarczej i Energii, również bardzo krytycznie wypowiada się na temat zniesienia tego stanowiska, zwłaszcza że jego zdaniem poprzedni komisarze ds. startupów „uruchomili pewne dźwignie”, jak to ujął, i byli „ważnymi kontaktami dla branży startupów”.

Dlatego niedawno zapytał BMWE: Dlaczego zlikwidowano to ważne stanowisko? Odpowiedź ministerstwa, którą Gründerszene uzyskało wyłącznie, jest dość ogólnikowa. Krótko mówiąc: oszczędności są po prostu konieczne.

„Umowa koalicyjna przewiduje zmniejszenie o połowę liczby komisarzy federalnych” – pisze sekretarz stanu Thomas Steffen. Dlatego „na początku” nie będzie komisarza ds. startupów. Jednak temat jest nadal ważny, twierdzi: „Jednocześnie rząd federalny nadał polityce wobec startupów wysoki priorytet w umowie koalicyjnej. Dla samej federalnej minister gospodarki Reiche siła startupów ma ogromne znaczenie dla konkurencyjności i innowacyjności Niemiec”.

Otrzymaliśmy tę samą odpowiedź – z dodatkowym komentarzem: „Komisarz ds. startupów w ostatniej kadencji legislacyjnej nie był komisarzem rządu federalnego, lecz komisarzem BMWE (przez ministra)”.

Nie wydaje się niemożliwe, że minister Reiche wyznaczy tutaj również kogoś innego.

Dla polityków opozycyjnej Partii Zielonych jedno jest jasne: mimo że obecnie istnieje wiele palących problemów, nie należy zaniedbywać polityki wobec startupów. Katharina Beck dostrzega trzy obszary, którymi należy się zająć jak najszybciej:

Po pierwsze, kwestia finansowania startupów i firm wzrostowych, zwłaszcza w późniejszych fazach wzrostu. Po drugie, zapowiadane uproszczenia dotyczące zakładania firm w Niemczech muszą zostać faktycznie wdrożone. Po trzecie, należy zrewidować prawo zamówień publicznych, aby rząd mógł faktycznie stać się częstszym klientem startupów – zgodnie z zapowiedziami zawartymi w umowie koalicyjnej.

Nadszedł więc czas, aby podjąć działania.